Hurda SCSI Harddisk Sürücüler

Hurda SCSI Harddisk Sürücüler : Bilgi teknolojileri dünyasında sabit disk sürücüleri, veri saklama ve erişim açısından kilit bir rol oynamıştır. Bu sürücüler arasında SCSI (Small Computer System Interface) teknolojisi, özellikle 1980’li yıllardan itibaren yüksek performans gerektiren kurumsal ve endüstriyel uygulamalarda yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. Ancak zamanla SATA, SAS ve SSD teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla birlikte SCSI sürücüler emekliye ayrılmış, önemli bir kısmı hurda statüsüne düşmüştür.

SCSI harddisk sürücüleri, hem teknik yapısı hem de içerdiği değerli malzemeler nedeniyle geri dönüşüm sektörü açısından büyük bir potansiyele sahiptir.

SCSI Harddisk Nedir?

SCSI (Small Computer System Interface), ilk olarak 1981 yılında Shugart Associates tarafından SASI adıyla geliştirilen ve daha sonra ANSI tarafından standartlaştırılan bir arayüz protokolüdür. SCSI teknolojisi, yüksek hızlı veri iletimi, çoklu aygıt desteği ve paralel veri transferi gibi avantajlarıyla özellikle sunucular, iş istasyonları, SAN sistemleri ve profesyonel iş uygulamalarında tercih edilmiştir.

SCSI Türleri ve Evrimi

SCSI-1: İlk sürüm, 5 MB/s aktarım hızına sahipti.
SCSI-2: Geliştirilmiş versiyon, 10 MB/s hız sunar.
Ultra SCSI: 20 MB/s’ye kadar hız sağlar.
Ultra2 SCSI: 80 MB/s’ye kadar hız destekler.
Ultra320 SCSI: 320 MB/s aktarım hızı ile üst düzey performans sağlar.

SCSI arayüzü genellikle 50, 68 veya 80 pinli konektörlerle çalışır. 15’e kadar cihaz tek bir veri yolu üzerinde bağlanabilir.

SCSI Harddisklerin Teknik Özellikleri

Arayüz: Paralel SCSI veya daha yeni sürümlerinde SAS (Serial Attached SCSI)
Hız: 5 MB/s’den başlayarak 320 MB/s’ye kadar çıkan aktarım hızları
Kapasite: Genellikle 9 GB ile 300 GB arasında değişir, bazı yüksek kapasiteli modeller 600 GB’yi aşabilir.
Dönüş Hızı: 7200, 10.000, 15.000 RPM seçenekleri
Form Faktörü: 3.5 inç ve 2.5 inç
Bağlantı Tipleri: IDC, VHDCI, SCA, LVD

Bu özellikleri sayesinde SCSI harddiskler uzun süre boyunca profesyonel veri depolama çözümlerinde vazgeçilmez olmuştur.

Hurda SCSI Harddisklerin Fiziksel Yapısı

Hurda olarak değerlendirilen SCSI disklerin içinde çeşitli değerli ve işlenebilir malzemeler bulunur. Bunlar, mekanik ve elektronik bileşenler olarak ikiye ayrılır:

Mekanik Bileşenler

Plakalar (Platters): Cam ya da alüminyum bazlı, manyetik kaplamalı disklerdir.
Motor: Plakaların döndürülmesini sağlar, genellikle yüksek kaliteli sarım ve rulman içerir.
Aktüatör ve Okuma-Yazma Kafası: Verinin yazılması ve okunması işlemini gerçekleştirir.
Mıknatıslar: Genellikle neodimyum bazlı güçlü mıknatıslar içerir.

Elektronik Bileşenler

PCB (Baskı Devre Kartı): Tüm kontrol devrelerini üzerinde barındırır.
Mikroişlemci ve ROM/EPROM: Diskin işletilmesini sağlayan entegre devrelerdir.
SCSI Bağlantı Arayüzü: Yüksek pin sayısına sahip, değerli metal içeren bağlantı noktaları

Bu bileşenlerin ayrıştırılmasıyla çeşitli değerli metallere ulaşmak mümkündür.

Hurda SCSI Harddisklerde Bulunan Değerli Malzemeler

SCSI diskler, aşağıdaki değerli metallerin kaynağı olabilir:

Altın: Entegre bağlantı noktaları ve bazı lehimlerde bulunur.
Bakır: Devre yolları ve sarımlarda yoğun miktarda bulunur.
Gümüş: Lehimleme noktalarında ve konektörlerde yer alabilir.
Neodimyum: Aktüatör mıknatıslarında yaygındır.
Alüminyum: Disk plakalarının ve kasanın ana materyalidir.
Cam: Bazı plakalar cam bazlıdır ve özel işleme tabidir.

Bu elementlerin ayrıştırılması, ekonomik değer yaratmanın yanı sıra çevreye olan etkiyi azaltır.

Geri Dönüşüm Süreci

SCSI harddisklerin geri dönüşüm süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:

Toplama

Bireysel kullanıcılar
Veri merkezleri ve kurumlar
Geri dönüşüm kampanyaları

Sınıflandırma

Çalışabilir disklerin ikinci el piyasası için ayrılması
Tamamen hurda olanların işleme alınması

Demontaj

Disk plakalarının çıkarılması
PCB kartlarının sökülmesi
Mıknatıs ve motorun ayrılması

Öğütme ve Fiziksel Ayırma

Öğütme makinelerinde parçalara ayrılır
Manyetik ayırma ile demir içerenler ayrılır
Elektrostik ayırma, farklı metal türlerinin ayrıştırılmasını sağlar

Kimyasal İşleme

Asitli solüsyonlar yardımıyla altın, gümüş ve bakır çözündürülerek ayrılır
Çökelti ve elektroliz yöntemleriyle saflaştırma yapılır

Bertaraf ve Atık Yönetimi

Plastik ve cam gibi geri dönüştürülemeyen malzemeler uygun yöntemlerle bertaraf edilir

Çevresel ve Ekonomik Katkılar

Çevresel Katkılar

Atık Azaltımı: Elektronik atıkların doğaya karışması önlenir
Doğal Kaynakların Korunması: Madencilik faaliyetleri azalır
Enerji Verimliliği: Geri dönüşüm, maden çıkarımına göre daha az enerji tüketir
Sera Gazı Azaltımı: Karbon ayak izi düşer

Ekonomik Katkılar

İkinci El Parça Pazarı: Çalışır durumdaki disklerin ve parçaların satışı
Hammadde Geri Kazanımı: Sanayide yeniden kullanılan bakır, alüminyum, altın
İstihdam Yaratımı: Geri dönüşüm tesislerinde iş imkanı sağlar
Sanayiye Girdi: Yerli üreticilere ucuz ve kaliteli malzeme sağlar

Türkiye ve Dünya Uygulamaları

Türkiye’de Durum

Geri dönüşüm tesislerinin artışı, bilinçli bireylerin katkısı ile destekleniyor
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın e-atık direktifleri doğrultusunda çalışmalar yürütülüyor
Üniversite-sanayi iş birlikleri, geri dönüşüm teknolojilerinin gelişimine katkı sunuyor

Dünya Genelinde Durum

Avrupa Birliği WEEE direktifleri ile toplama ve geri dönüşüm zorunlu hale getirilmiştir
ABD’de eyalet bazlı uygulamalarla SCSI diskler de dahil olmak üzere tüm e-atıklar toplanmaktadır
Asya ülkeleri (Çin, Japonya, Güney Kore), ileri teknoloji ile ayrıştırma ve rafinasyon gerçekleştirmektedir

Geleceğe Yönelik Öngörüler

SCSI disklerin yerini alan yeni nesil SAS ve SSD diskler de zamanla hurda statüsüne geçecektir
Türkiye’nin yüksek teknolojili ayrıştırma tesisleri kurmasıyla bu sektörde öne çıkması beklenmektedir
Yapay zeka destekli sınıflandırma sistemleri ile daha verimli geri dönüşüm süreçleri mümkün olacaktır
Döngüsel ekonomi anlayışı ile eski teknolojilerin değer yaratmaya devam etmesi sağlanacaktır

Hurda SCSI harddisk sürücüleri, Hurda Harddisk Sürücüler gelişmiş yapıları ve içerdiği değerli materyaller ile geri dönüşüm sektöründe önemli bir yere sahiptir. Hem çevresel sorumluluk hem de ekonomik kazanç açısından değerlendirildiğinde, SCSI sürücülerin uygun şekilde geri dönüştürülmesi büyük önem taşımaktadır. Türkiye’nin bu alanda yapacağı yatırımlar, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında ciddi katkı sağlayacaktır.